Projekt PFRON – „SUKCES – TO MY! – KOMPLEKSOWE, WIELOSPECJALISTYCZNE DZIAŁANIA WSPIERAJĄCE DROGĘ DO SAMODZIELNOŚCI”

Formy wsparcia:

Terapia Biofeedback

Cel (efekty) uzyskiwane dzięki zastosowaniu formy wsparcia

Terapia Biofeedback, czyli metoda wspomagania pracy mózgu oraz czynności fizjologicznych organizmu poprzez biologiczne sprzężenie zwrotne, ma za zadanie zmniejszanie napięcia psychofizycznego, uczenie kontroli nad reakcjami własnego ciała, a także zmienianie dotychczasowych niekorzystnych dla codziennego funkcjonowania nawyków beneficjentów. Jej zadaniem jest również minimalizowanie zaburzeń depresyjnych – tak częstych wśród osób z niepełnosprawnością, a ostatnio jeszcze wzmożonych poprzez niekorzystne oddziaływanie warunków przeżywania pandemii Covid-19.

 

Terapia neurologopedyczna

Cel (efekty) uzyskiwane dzięki zastosowaniu formy wsparcia

Terapia neurologopedyczna ma na celu nabywanie przez beneficjentów umiejętności poprawnego połykania śliny i pokarmów, poprawę sprawności aparatu artykulacyjnego, poznanie prawidłowej techniki oddychania, naukę komunikowania się, zdobywanie umiejętności różnicowania dźwięków mowy, uczenie się poprawnego reagowania na bodźce: słuchowe, wzrokowe, dotykowe, poznanie alternatywnych technik porozumiewania się z otoczeniem, zdobywanie zdolności manipulacyjnych obu rąk, rozwinięcie słownika czynnego i biernego.

 

Terapia logopedyczna, komunikacja alternatywna i wspomagająca

Cel (efekty) uzyskiwane dzięki zastosowaniu formy wsparcia

Terapia logopedyczna, komunikacja alternatywna i wspomagająca to forma wsparcia mająca na celu wypracowanie u beneficjentów umiejętności niezbędnych do realizacji procesu komunikacji za pośrednictwem mowy werbalnej, a w przypadku braku możliwości uzyskania powyższego efektu – za pomocą metod komunikacji alternatywnej i wspomagającej. Prowadzone działania dążyć będą do usprawnienia funkcji aparatu artykulacyjnego, ekspresji oralnej, fonacji oraz procesu oddychania. W przypadku braku możliwości wykształcenia mowy lub dużych jej zaburzeń, terapia dążyć będzie do umożliwienia procesu komunikacji za pośrednictwem metod komunikacji alternatywnej i  wspomagającej (AAC) przy zastosowaniu odpowiednich środków i narzędzi dobieranych adekwatnie do indywidualnych możliwości beneficjenta.

W sytuacji braku możliwości rozwinięcia mowy werbalnej wprowadzone zostaną wybrane elementy metod komunikacji alternatywnej i wspomagającej (AAC) przy zastosowaniu odpowiednich środków i narzędzi, które będą dobrane adekwatnie do indywidualnych możliwości beneficjenta. W aspekcie stosowanych metod AAC zostaną wdrożone strategie budowania kompetencji językowej, komunikacyjnej, kulturowej, pozwalające na ukształtowanie możliwości oraz zwiększenie swobody komunikacyjnej beneficjentów.

 

Usprawnianie sensoryczno-motoryczne (sensomotoryczne)

Cel (efekty) uzyskiwane dzięki zastosowaniu formy wsparcia

Głównym celem tej formy wsparcia jest przygotowanie beneficjenta do uczestniczenia w codziennym życiu rodzinnym i społecznym poprzez poprawę działania utraconych na skutek choroby funkcji narządów, układów lub całego ustroju, osiągnięcie jak najwyższej możliwej do uzyskania sprawności, a przez to – zyskanie poprawy samodzielności życiowej osoby z niepełnosprawnością. W przypadku beneficjentów najciężej poszkodowanych, z postępującym, wynikającym z rozwoju choroby pogorszeniem sprawności organizmu – celem jest utrzymanie przez jak najdłuższy czas funkcjonowania na dotychczasowym poziomie.

 

Hipoterapia

Cel (efekty) uzyskiwane dzięki zastosowaniu formy wsparcia

Zajęcia hipoterapii mają na celu rozwijanie sfery ruchowej osoby z niepełnosprawnością (w zakresie kontroli posturalnej, równowagi, koordynacji wzrokowo – ruchowej), kształtowanie innych funkcji życiowych, w tym szczególnie – psychicznej, emocjonalnej, poznawczej i społecznej, co pozwoli na zdobycie większej pewności siebie w podejmowaniu samodzielnej aktywności życiowej na poziomie adekwatnym do możliwości beneficjenta.

 

Ogólnorozwojowe usprawnianie fizyczne

Cel (efekty) uzyskiwane dzięki zastosowaniu formy wsparcia

Głównym celem tych zajęć jest rozwijanie wszechstronnych umiejętności ruchowych beneficjenta, poprawa ogólnej kondycji fizycznej, wzmocnienie układu kostno-stawowego, zapobieganie otyłości i ociężałości, rozwijanie cech motoryki: siły, zręczności, szybkości, wytrzymałości, kształtowanie spostrzegawczości, koncentracji, uwagi, orientacji przestrzennej, szybkiej i celowej reakcji. Ponadto zajęcia mają mocny wpływ na kształtowanie wytrwałości, systematyczności, możliwości samokontroli i samooceny, na podniesie poczucia własnej wartości, wiary we własne siły, wyrobienie nawyków dbania o swoją formę fizyczną, aktywnego spędzania czasu, są terapią pomagającą w zwalczaniu negatywnych skutków fizycznych i psychicznych pandemii COVID-19.

 

Trening funkcjonowania codziennego

Cel (efekty) uzyskiwane dzięki zastosowaniu formy wsparcia

Zajęcia mają na celu nabywanie, rozwijanie i podtrzymywanie umiejętności niezbędnych do w miarę samodzielnego (na poziomie możliwym do osiągnięcia) funkcjonowania społecznego oraz codziennej samoobsługi osób z różnego rodzaju niepełnosprawnością. Cele szczegółowe to kształtowanie nawyku systematycznego dbania o higienę i estetyczny wygląd z uwzględnieniem pogody i charakteru sytuacji, nabywanie i doskonalenie umiejętności związanych z przygotowywaniem prostych posiłków, obsługą sprzętu domowego, pracami domowymi, kształtowanie pojęcia wartości pieniądza i towaru.

 

Terapia pedagogiczna

Cel (efekty) uzyskiwane dzięki zastosowaniu formy wsparcia

Celem terapii pedagogicznej jest dokładne poznanie beneficjenta i jego sytuacji oraz sytuacji jego rodziny, na tej podstawie zaplanowanie pracy obejmującej usprawnianie, nauczanie, wychowanie  i  wspieranie beneficjenta (terapia) oraz rozpoznanie stanu jego funkcjonowania w poszczególnych sferach rozwojowych, określenie jego mocnych stron, na których można budować kompensację oraz określenie sfer szczególnie wymagających pracy (diagnoza). W efekcie końcowym terapii – poprawa jakości funkcjonowania beneficjenta w usprawnianych sferach, aby mógł uczestniczyć w życiu środowiska w miarę samodzielnie, na poziomie adekwatnym do swoich możliwości.

 

Ergoterapia (terapia zajęciowa)

Cel (efekty) uzyskiwane dzięki zastosowaniu formy wsparcia

Zajęcia ergoterapii mają na celu rozwinięcie zdolności manualnych, motoryki, a przez to poprawienie samooceny beneficjenta. Mają pomóc mu zyskać poczucie sensu wykonywanej pracy i poczuć się potrzebnym. Ponadto celem tej formy pracy jest poszerzenie zdolności beneficjenta do samoobsługi, poprawa jego sprawności fizycznej, koordynacji ruchowej, poprawa ogólnego samopoczucia, wzrost samooceny i poczucia sprawstwa, polepszenie sprawności umysłowej (pamięci, zdolności koncentracji itd.). Wszystkie te cele winny też przyczynić się do poprawy stanu psychicznego beneficjentów, zachwianego w wyniku pandemii COVID-19.

 

Rozwój osobisty poprzez sztukę

Cel (efekty) uzyskiwane dzięki zastosowaniu formy wsparcia

Terapia poprzez sztukę to poznawanie świata różnymi zmysłami – dotykiem, słuchem, wzrokiem, węchem. Celem prowadzonych oddziaływań jest: pobudzanie wszechstronnego rozwoju, rozwijanie zainteresowań i uzdolnień, rozładowywanie negatywnych napięć i emocji, rozwijanie sprawności manualnej, wyciszenie, ćwiczenie koncentracji i dyscypliny, kształtowanie kreatywności, uzyskanie stanu odprężenia, wyzwalanie uczuć. Wspieranie i mobilizowanie beneficjentów w dążeniu do samodzielnego podejmowania działań, które mają przełożenie na funkcjonowanie w życiu codziennym. Bardzo ważnym celem tej formy terapii jest możliwość wyrażenia przez beneficjentów swoich emocji w twórczości, a przez to dotarcie do źródła stresu i znalezienie skutecznej recepty na problemy, co szczególnie ważne w sytuacji konieczności przeciwdziałania ujawniającym się skutkom psychicznym pandemii COVID-19.

 

Wsparcie psychologiczne

Cel (efekty) uzyskiwane dzięki zastosowaniu formy wsparcia

Wsparcie psychologiczne ma na celu udzielenie jego uczestnikom pomocy w poradzeniu sobie z trudną sytuacją wynikającą z zaburzenia sprawności, zdefiniowaniu istoty trudności, zrozumieniu sytuacji, dotarciu do emocji, które się z nią wiążą, zwiększeniu zdolności do prawidłowego wypełniania swoich funkcji i wyzwoleniu wewnętrznej siły, by poradzić sobie z problemem, poprawę funkcjonowania psychoemocjonalnego beneficjentów oraz wywołanie pozytywnych zmian w relacjach z najbliższymi, w funkcjonowaniu ich środowiska rodzinnego. Wsparcie uwzględnia również pomoc beneficjentom i  ich rodzicom/opiekunom w uporaniu się z negatywnymi skutkami psychicznymi pandemii COVID-19.

 

Wspomaganie interesów osób z niepełnosprawnością

Cel (efekty) uzyskiwane dzięki zastosowaniu formy wsparcia

Ta forma wsparcia służy zaspokojeniu innych niż wymienione w formach zaprezentowanych powyżej potrzeb beneficjentów (np. pomoc w dotarciu do potrzebnych im specjalistów, pomoc w uzyskaniu odpowiedniego sprzętu, pomoc w egzekwowaniu praw wynikających z przepisów szczegółowych, wspomaganie w rozwiązywaniu codziennych problemów wynikających z niepełnosprawności, rozmowy terapeutyczne). Wsparcie udzielane w ramach tej formy zapewnia też pomoc beneficjentom i ich rodzicom/opiekunom w uporaniu się z negatywnymi skutkami psychicznymi pandemii COVID-19.

 

Psychoedukacyjne zajęcia fakultatywne

Cel (efekty) uzyskiwane dzięki zastosowaniu formy wsparcia

Celem tej formy wsparcia jest:

1. podniesienie jakości przekazu komunikacyjnego w kontakcie rodzic/opiekun – beneficjent, mającego podstawowe znaczenie w budowaniu właściwych relacji między nimi,
2. budowanie i umacnianie poczucia własnej wartości u beneficjentów oraz nabycie przez nich umiejętności radzenia sobie ze stresem,
3. zapobieżenie lub minimalizowanie skutków syndromu wypalenia sił u rodziców/opiekunów beneficjentów.

Cele te składają się na cel czwarty: podniesienie jakości procesu terapeutycznego beneficjenta, w którym jego komunikacja z rodzicem/opiekunem oraz umiejętność radzenia sobie ze stresem oraz budowanie poczucia własnej wartości odgrywają zasadniczą rolę.

Kolejnym celem tego wsparcia jest pomoc beneficjentom i ich rodzicom/opiekunom w uporaniu się z negatywnymi skutkami psychicznymi pandemii COVID-19.

Beneficjenci i ich rodzice spotykając się w przyjaznym im środowisku osób borykających się z podobnymi problemami mogą wymieniać się doświadczeniami, a także uzyskać konkretną poradę i – co bardzo ważne – nawiązywać relacje prowadzące do budowania społeczności, której członkowie będą wspierać się wzajemnie również w przyszłości.

 

 

Grupowe zajęcia rozwijające kompetencje społeczne

Cel (efekty) uzyskiwane dzięki zastosowaniu formy wsparcia

Uczestnictwo beneficjentów w grupowych zajęciach rozwijających kompetencje społeczne przyczyni się do poszerzenia zakresu ich umiejętności społecznych, adekwatnego radzenia sobie w różnych sytuacjach oraz interakcjach z otoczeniem, a także – budowania samodzielności. Będzie także okazją do wzajemnego poznania się beneficjentów programu i ich rodzin, zacieśnienia znajomości, budowania poczucia przynależności do wspólnoty, co jest bardzo ważną potrzebą ludzką. Udział w zajęciach stanowić będzie też dla beneficjentów atrakcję, przełamanie monotonii codzienności. Terapeutom pracującym na co dzień z beneficjentami da natomiast możliwość przyjrzenia się ich aktywności w warunkach naturalnych oraz zaobserwowania np. relacji rodzinnych, umiejętności wchodzenia w szersze relacje społeczne, znajomości i umiejętności stosowania zasad współżycia w grupie. Ważnym celem tej formy wsparcia jest też osłabianie skutków psychicznych i społecznych pandemii COVID-19 poprzez kontakt z rówieśnikami, wspólne spędzanie czasu, uczestniczenie w atrakcyjnych zajęciach.

 

Edukacyjno-terapeutyczno-diagnostyczne zajęcia fakultatywne

Cel (efekty) uzyskiwane dzięki zastosowaniu formy wsparcia

Uczestnictwo beneficjentów projektu w tych zajęciach to uczenie się przez odkrywanie, przeżywanie i działanie, nabywanie umiejętności funkcjonowania w naturalnych sytuacjach społecznych. Stanowi ono praktyczną i spostrzeżeniową konfrontację z rzeczywistością, daje możliwość zmiany środowiska aktywności – wyjścia z domu i atrakcyjnego spędzenia czasu (co szczególnie ważne w kontekście długotrwałego wycofania z takich aktywności w związku z pandemią COVID-19), szansę poznania nowych znajomych (problemem dla wielu beneficjentów są kontakty z innymi ludźmi, a właściwie ich brak), stosowania się do norm panujących w grupie, zdobywania nowych doświadczeń we wszystkich sferach rozwojowych w środowisku innym niż domowe, budowania poczucia sprawstwa i poczucia własnej wartości oraz zaspokajania podstawowych potrzeb społecznych, jakimi są: potrzeba przynależności do grupy, akceptacji, przyjaźni, rozwijania samego siebie we wszystkich aspektach, szczególnie zaś w sferze funkcjonowania społecznego. Rodzicom/opiekunom da możność obserwacji i korygowania zachowań dziecka w warunkach innych niż codzienne, nawiązania kontaktów i wymiany doświadczeń z innymi rodzicami, znajdującymi się w podobnej sytuacji życiowej, przeżywających podobne problemy. Terapeutom stworzy możliwość obserwacji beneficjenta w warunkach swobodnej aktywności – zdefiniowania jego mocnych i słabych stron, a także obserwacji jego relacji rodzinnych, od których w dużej mierze zależy jakość procesu terapeutycznego. Istotnym celem tej formy wsparcia jest minimalizowanie generowanych przez pandemię COVID-19 skutków społecznych (izolacja, ograniczenie kontaktów, osłabienie więzi, zaburzenie pełnienia określonych ról społecznych) oraz psychicznych: przewlekłego stresu emocjonalnego, stanów lękowych, zaburzeń nerwicowych, problemów ze snem i apetytem, osłabienia funkcji poznawczych, zaburzeń nastroju.

 

Spotkania edukacyjne dla rodziców

Cel (efekty) uzyskiwane dzięki zastosowaniu formy wsparcia

Ta forma wsparcia ma na celu podniesienie kompetencji rodzicielskich osób z niepełnosprawnościami zarówno w sferze wiedzy o konkretnych niepełnosprawnościach, jak i wiedzy dotyczącej opieki nad tymi osobami, a także – umiejętności radzenia sobie ze stresem generowanym przez sytuację niepełnosprawności w rodzinie, zapobiegania syndromowi wypalenia sił rodzicielskich.

 

Hortiterapia (terapia ogrodem)

Cel (efekty) uzyskiwane dzięki zastosowaniu formy wsparcia

Celem tej formy wsparcia jest stymulowanie i usprawnianie sensomotoryczne i intelektualne beneficjenta, uczenie go czynności dnia codziennego poprzez działania wpisujące się w terapię ogrodem w formie czynnej (polegającej na wykonywaniu takich prac, które umożliwią bezpośredni kontakt z roślinami w przestrzeni otwartej i zamkniętej) oraz w formie biernej, polegającej na uaktywnieniu percepcji zmysłowej (obserwowanie roślin, dotykanie ich, wąchanie, wsłuchiwanie się w  dźwięki przyrody) . Zatem terapia ogrodem usprawnia pracę mięśni, poprawia koordynację ruchowo-przestrzenną, zmniejsza napięcie i stres, sprzyja rozwijaniu aktywności twórczej, motywuje do podejmowania kolejnych zadań, uczy systematyczności i cierpliwości, służy usprawnieniu narządów wzroków, słuchu, smaku, ruchu, dotyku, węchu. Dodatkowymi efektami tej terapii jest uwrażliwienie beneficjenta na wartości estetyczne, społeczne, podniesienie poczucia własnej wartości poprzez aktywność twórczą wyzwalaną podczas działań, wyzwalanie satysfakcji, poczucia radości, obniżanie poziomu niepewności, napięcia emocjonalnego, a zatem i napięcia motorycznego, a poprzez to – przeciwdziałanie skutkom psychicznym pandemii COVID-19.

Muzykoterapia

Nadrzędnym celem muzykoterapii jest homeostaza organizmu, osiągana na bazie doświadczeń emocjonalnych i poznawczych. W tej formie wsparcia realizują się następujące funkcje: emocjonalna, która odpowiada za dotarcie do pozytywnych przeżyć i w konsekwencji poprawę nastroju jednostki, poznawcza, która  pozwala na realizację celów, związanych z koncentracją uwagi słuchowej, rozwijaniem pamięci słuchowej, analizą i syntezą informacji słuchowej,  ekspresyjna wiążąca się ze stworzeniem warunków do ujawniania uczuć,   wyobrażeniowo-odreagowująca służąca zwiększeniu procesów wyobrażeniowych,  komunikatywna związaną z nauką porozumiewania.  Ponadto na uwagę zasługują cele rewalidacyjne i profilaktyczne –  stymulacja rozwoju poznawczego, budowanie pozytywnego stosunku do siebie, rozwój komunikatywności. Muzykoterapia rozwija też zainteresowania muzyczne, wrażliwość muzyczną oraz wspomaga aktywność powodowaną sferą dźwiękową. W przypadku dzieci z niepełnosprawnością intelektualną wpływa ona na rozwój i poprawę koordynacji słuchowo-ruchowej oraz wzrokowo-słuchowo-ruchowej, orientacji w schemacie własnego ciała oraz orientacji przestrzennej, poprawia integrację sensoryczną, stymuluję pracę obu półkul mózgowych, rozwija umiejętności naśladownictwa, stymuluję rozwój mowy (w tym umiejętności artykulacyjne), rozwija wrażliwość emocjonalną oraz wpływa na kreatywność podopiecznego.

Chromoterapia

 Cel (efekty) uzyskiwane dzięki zastosowaniu formy wsparcia

 Zasadniczymi celami tej formy wsparcia dla odbiorców z niepełnosprawnością są: rozwijanie i poprawa kontaktu z otoczeniem, regulacja emocji, pobudzanie wszystkich zmysłów, a poprzez to wyzwolenie aktywności własnej osoby poddanej terapii, stymulacja rozwoju motoryki i poszerzanie zakresu możliwości manipulacyjnych, rozwijanie świadomości własnego ciała, zapewnienie poczucia bezpieczeństwa, kształtowanie umiejętności współdziałania z drugą osobą, rozwijanie koordynacji wzrokowo – ruchowej, kształtowanie antycypacji kolejnych zdarzeń poprzez strukturyzację zajęć, wyzwalanie aktywności ruchowej, rozwój komunikacji przedwerbalnej i werbalnej, redukowanie i wygaszanie stanów lękowych, niepokoju i agresji u osób nadpobudliwych, a także pobudzanie do aktywności osób biernych i pasywnych. Z dostępnych badań wynika, iż odbiór zjawisk barwnych wyprzedza percepcję intelektualną, bezpośrednio aktywizując sferę emocjonalną, co wywiera naturalny wpływ na zachowanie osoby, która nie musi koncentrować swojej uwagi na odbieraniu barwy, gdyż jest wystarczająco aktywna, aby pobudzić się fizycznie, fizjologicznie, a nawet poznawczo.